کیمیاگری طلای کثیف در اهواز
مقدمه : افزایش میزان پسماندهای شهری که بخش عمده آن را پسماندهای خانگی و به عبارت دیگر مواد زیست تخریب پذیر تشکیل می دهند هر ساله تنگنا های جدی و بیشتری را در انتخاب سیستم مطلوب دفع پسماند به وجود می آورد. امروزه در دنیا بسته به شرایط مختلف موجود روش های متعددی برای دفع […]
مقدمه : افزایش میزان پسماندهای شهری که بخش عمده آن را پسماندهای خانگی و به عبارت دیگر مواد زیست تخریب پذیر تشکیل می دهند هر ساله تنگنا های جدی و بیشتری را در انتخاب سیستم مطلوب دفع پسماند به وجود می آورد. امروزه در دنیا بسته به شرایط مختلف موجود روش های متعددی برای دفع پسماندهای جامد شهری مورد استفاده قرار می گیرند که از جمله آنها می توان به سوزاندن، تولید کمپوست، تفکیک در مبدا، تفکیک در مقصد و دفن بهداشتی پسماند اشاره کرد.
در حقیقت دفع پسماند به معنای از بین بردن یا ذخیره کردن زبالههای غیرقابل استفاده و ناخواسته است. از این رو برای دفع بهداشتی پسماندها توجه به تمامی فرایندهای مدیریت پسماند شامل تفکیک پسماند از مبدا، جمعآوری، حملونقل، دفع یا بازیافت اهمیت دارد.تفکیک پسماندها از مبدا به کاغذ، شیشه، پلاستیک وبه شرکتهای دفع زباله کمک میکند تا آنها را به راحتی جداسازی کرده و فرایند بازیافت را اجرا کنند.
در کلانشهر اهواز از سال ۱۳۶۷ پسماندهای شهری بصورت سنتی در منطقه برومی دفن می شد تا اینکه با توجه به شرایط نامناسب این منطقه واشباع شدن زمین آن منطقه از زباله ، شهرداری اهواز تصمیم گرفت مکان دیگری را برای دفن زباله های شهری در نظر گیرد .
بالاخره در سال ۱۳۸۹ سایت صفیره در ۲۵ کیلومتری اهواز به عنوان مرکز منظومه چند شهر وشهرستان قرار گرفت وشهرهای شیبان وکوت عبدالله ،ویس، ملاثانی وحمیدیه هم موظف شدند زباله های خود را به این سایت منتقل کنند.
سایت دفن پسماند اهواز در نزدیکی روستای «صفیره» در بخش غیزانیه این شهرستان، از سال ۹۰ با تعطیل شدن مدفن قدیمی پسماند در منطقه «برومی» راه اندازی شد. با توجه به اینکه ابتدا در سایت صفیره ،پسماندها به روش فوکوئوکا و کاملا اصولی دفن می شد به همین دلیل در سال ۹۱ سایت دفن پسمانداهواز به عنوان پایلوت و الگو در ایران برای سایر کلانشهر ها معرفی گردید .
دفن نشدن زباله به صورت اصولی و بر اساس شیوه نامه در این سایت درسنوات گذشته شرایط را برای آتش گرفتن زبالهها را در این سایت فراهم کرده و دود ناشی از این آتش سوزی ساکنان روستای صفیره و اغلب روستاهای بخش غیزانیه شهرستان اهواز و شرق این شهرستان را با مشکل مواجه کرده بود که با حضور مدیریت جدید در سازمان تلاش هایی صورت گرفت و وضعیت آن تغییر یافت. اینکه با مدیریت جدید سازمان پسماند سایت دفن زباله صفیره در چه وضعیتی قرار گرفته ، موضوعی است که درگفتگوی اختصاصی پایگاه خبری نبض شهر با محمود ثابت قدم مدیر عامل سازمان پسماند شهرداری اهواز مطرح می شود و آن را می خوانید .
وضعیت سایت دفن زباله صفیره از سالی که دچار آتش سوزی شد تا کنون چگونه ارزیابی می کنید ؟
همانطور که می دانید کارخانه پردازش تفکیک پسماند صفیره با شیوع بیماری کرونا در سال ۱۳۹۸ غیرفعال شده بود و در شهریورماه سال ۹۹ ۱۳دچار حریق شد .در آن زمان برق سایت قطع و مشکلات عدیده ای برای دفع زباله و سایت بوجود آمد، با این حال از هنگام آغاز به کار ،تلاش ما در راستای بهتر شدن شرایط سایت صفیره بود ؛چرا که مشکلات زیادی در آنجا وجود داشت، به گونه ای که زباله هایی که تا نزدیک درب ورودی سایت انباشته شده بودند، سازماندهی و دفن شدند . بدین ترتیب از سال ۱۴۰۰ با تلاشهای انجام شده به منظور ساماندهی سایت و جابجایی پسماندهای رها شده در سایت و روکش نمودن آنها با خاک خوشبختانه تا کنون آتش سوزی در این سایت رخ نداد.
با توجه به اینکه برق سایت به دلایلی به مدت ٣ ماه قطع شده بود و مشکلات زیادی در سایت ایجاد شده بود ،به همین دلیل در ابتدای کار ودر بدو ورود ، تعمیر اتاق برق اصلی سایت ،تعمیر باسکول، تکمیل سایت اداری و انتقال دکل مخابراتی به بالای آن ،بازسازی دیوارهای سایت و همچنین تعمیر و توسعه دوربین ها و روشنایی سایت از جمله کارهایی بود که در سایت صفیره انجام دادیم.
از ابتدای سال ۱۴۰۰ که مسئولیت مدیریت سایت دفع پسماند را در دست گرفتم مقدماتی برای تعمیر و بازسازی کارخانه فراهم و قراردادی به ارزش ۶۰ میلیارد ریال برای تعمیرات و بازسازی اساسی کارخانه منعقد شد و تعمیرات و بازسازی آن صورت پذیرفت که در ادامه به منظور بهره برداری از کارخانه چندین مرحله مزایده جهت واگذاری آن هم برگزار گردید اما به علت وجود تعداد زیاد زباله گردهای شهر اهواز، پسماند قابل توجهی که ارزش اقتصادی داشته باشد وارد سایت صفیره نمی شد تا بهره بردارها انگیزه لازم برای شرکت در مزایده را داشته باشند به هرحال برنده مزایده اعلام و بهره برداری از کارخانه از اردیبهشت امسال آغاز گردید.
دلیلی طولانی شدن شروع بهره برداری از کارخانه چه بود ؟
طی کردن مراحل قانونی مناقصه و مزایده علت اصلی بود و ناچار بودیم مراحل قانونی مزایده را پنج مرحله تجدیدکنیم.
ظرفیت روزانه پردازش در سایت دفع پسماندها صفیره چقدر است؟
با توجه به اینکه زباله ورودی سایت در حاضر قریب به ۶۰۰ تن است لذا می توانیم به ظرفیت کامل خود برسیم و تمام زباله های ورودی به سایت را پردازش کنیم .کارخانه تفکیک زباله صفیره دوخط پردازش با ظرفیت ۶۰تن در ساعت را دارد که با ۱۰ساعت کار در روز می توان روزانه ۶۰۰تن زباله را پردازش وتفکیک نمود.
در حال حاضر چند نفر در این کارخانه پردازش و تفکیک کار می کنند؟
قریب ۴۰ نفر در آن کارخانه کار می کنند که امکان افزایش یا کاهش نفرات متناسب با نوع و کیفیت زباله ها قابل تغییر است.
اگر حجم زباله افزایش یابد آیا ظرفیت برای پردازش آن وجود دارد؟
بله می توانند شیفت کاری را اضافه کنند البته در چندین ماه قبل میزان زبالهها کمتر از ظرفیت سایت بوده و ظرفیت زباله بیش از این نخواهد بود.
طبق گفته های قبلی تان در گفتگوهای رسانه ای طرح تفکیک زباله خشک از تر در کلانشهر اهواز ناموفق بوده است .علت عدم موفقیت آن چیست ؟
اجرای طرح تفکیک پسماند در اهواز مستلزم ایجاد زیرساخت ها واقدامات فرهنگی لازم بود همچنین عدم انتخاب پیمانکارمستعد،وجود انبارهای ضایعاتی غیر مجاز و وجود زباله گردها در اهواز از دلایل عدم موفقیت این طرح بوده است.
عمر مفید این سایت دفن زباله چند سال است ؟
این محل برای مدت ۲۰ سال بهره برداری پیش بینی شده بود که تلاش خواهد شد با مدیریت اصولی و اقدامات فنی مناسب این زمان تا ۳۰ افزایش یابد.
فرایند چرخه مدیریت پسماند در سایت پسماند صفیره را چگونه ارزیابی می کنید ؟
بهره برداری واستفاده از سایت صفیره برای ۲۰ سال برنامهریزی شده و عمر هر سلول، در صورتی که به خوبی مدیریت شود، چهار تا پنج سال پیش بینی شده است . مقرر بود تعدادی سلول در آن سایت ساخته شود اما به دلیل اینکه سلول اول در مقطعی به درستی مدیریت و راهبری نشده بود، عمرش کمتر شد.
همچنین سلول بعدی (دوم )که باید برای دفن مهندسی بهداشتی ساخته میشد با مشکلات قضایی و ورود سازمان بازرسی متوقف شده بود. که با تلاش های انجام شده این مشکل مرتفع گردید و سلول دوم در سال گذشته تکمیل و در حال حاضر از آن بهره برداری می شود در کنار آن اقدامات لازم جهت توسعه سلول دوم و احداث سلول سوم نیز انجام شده که این موضوع به انجام عملیات دفن بهداشتی در آن محل کمک فراوانی خواهد کرد همچنین اقدامات و زیرساخت های لازم جهت تولید کمپوست از پسماندهای تر در حال انجام است که آینده روشنی را بر آن مجتمع در صورت تکمیل اقدامات اعلام شده می توان متصور بود.
با توجه به راه اندازی سلول شماره ۲ سایت صفیره در سال گذشته ، آیا می توان انتظار داشت عمل دفن زباله بصورت اصولی وبهداشتی انجام شود ؟
بله می توان انتظار داشت عمل دفن زباله منبعد بصورت مهندسی وبهداشتی انجام شود و این خود به لحاظ زیست محیطی مهم است اما نکته مهم دیگر اینکه ، شرط استفاده از این سلول ، تفکیک پسماند خشک وتر قبل از عمل دفن در سلول جدید است .
کارخانه پردازش و تفکیک پسماندها فاز توسعه ای هم در آینده خواهد داشت ؟
مکاتبات و صحبت هایی با وزارت کشور و سازمان شهرداری ها داشته ایم که یک خط دیگر را به مجموعه کارخانه پردازش اضافه کنیم که در اصل خط پشتیبان کننده این دو خط اصلی است که برای موارد تعمیرات واورهال کردن این خط کمک ساز خواهد بود .که اگر وزارت کشور اعتبارات لازم را تامین کند، خط سوم را در برنامه کاری خود خواهیم داشت .
مهمترین چالش شهر اهواز در حال حاضر چیست ؟
مهم ترین چالش وجود انبار های ضایعاتی و زباله گردها در سطح شهر هستند که لازم است کلیه ارگان های متولی جهت بهبود این شرایط و رهایی از وضعیت نامطلوب همراهی و همکاری لازم را داشته باشد تا به لحاظ معیشتی به این قشر آسیب پذیر لطمه وارد نشود .
آیا آماری از زباله گردهای اهواز دارید؟
خیر. آمار رسمی در این خصوص وجود ندارد ، البته در مقطع زمانی تعدادی از زباله گردها را پلاک گذاری کردند که به نظر اینجانب کار درستی نبود چون کارزباله گردها غیر قانونی وغیر اصولی است و با انجام پلاک گذاری وجهه کار آنها را قانونی جلوه می داد و به این لحاظ من مخالف این کار می باشم.
پس برای کنترل زباله گردها چه کارهایی باید انجام شود ؟
یکی از مشکلات جمع آوری زبالهها و بروز پدیده زبالهگردی این است که شهروندان زبالهها را در ساعت مقرر بیرون نمیآورند بارها دیده شده که زبالهها را صبح زود درب منزل رها میکنند در حالی که ساعت ۲۳ کار جمع آوری و رفت و روب زباله آغاز میشود.
اول اینکه زباله ها سر ساعت ۲۳ بیرون گذاشته شود و همه شهروندان این موضوع را رعایت کنند، اگر این اتفاق بیفتد و زباله ها توسط خودروهای مخصوص حمل پسماند جمع آوری شود، در طی روز زباله ای درسطح شهر باقی نمی ماند که زباله گردها درسطح شهر بگردند و آنها را تفکیک کنند .
دومین کار این است که با توجه به راه اندازی سامانه بهروب ، شهروندان اهوازی می توانند از این نرم افزار بخوبی استفاده کنند واین اپلیکیشن را روی گوشی همراه خود نصب و به آسانی درخواست جمعآوری پسماند خشک خود را در هر زمان ومکان اعلام و ثبت کنند، دراین صورت هم زباله خشک با تر ترکیب نمی شود هم اینکه چون دیگر زباله خشکی در مخازن نیست زباله گردی برای جمع آوری غیر اصولی زباله ها به حداقل می رسد.
در چه مناطقی زباله ها سر ساعت بیرون گذاشته نمی شوند؟
تقریبا در تمام سطح شهر این موضوع مشهود است که شهروندان زباله ها را سر ساعت درب منزل نمی گذارند که این خود نیازمند تبلیغات بیشتر وفرهنگ سازی مجدد است .
گاهی اوقات در برخی مناطق مرفه نشین (بلحاظ ارزش ملکی) هم این موضوع مشاهده شده ومردم آن مناطق عادت کرده اند صبح که سر کار می روند یا ظهر زباله ها را بیرون می گذارند و به این علت زباله ها تا ساعت ۲۳درب منازل ومخازن می ماند.البته خودروهای حمل پسماند در بعضی مناطق اهواز در نوبت صبح هم اقدام به جمع آوری پسماندها می نمایند .
برای رفع این معضل آیا اقداماتی انجام داده اید ؟
برای رفع این معضل ، سامانه بهروب در سطح شهر اهواز راه اندازی شده است . نحوه کار این نرم افزار به گونه ای است که شهروندان زباله های خشک خود را در منزل جمع آوری واز طریق این اپلیکیشن درخواست جمع آوری زباله های خشک خود را می دهند که این کار طبق ساعت و تاریخ مور نظر شهروند صورت می پذیرد.
در کنار آن مشوق هایی مانند شارژ کردن کیف پول شهروندانی که زباله هایشان راتفکیک وجمع آوری کرده اند و همچنین اقلام تشویقی دیگر وقرعه کشی هایی است که دراین نرم افزار برای تشویق شهروندان لحاظ شده است.
یکی دیگر از مزایای نرم افزار مذکور این است که برای خیرین هم آیتم هایی گذاشته شده که می توانند ارزش ریالی پسماند خشکی که تحویل دادند را از طریق همان نرم افزار به موسسه خیریه اهدا کنند.
از سوی دیگر آموزش های شهروندی شروع شده و همکاران خدمات شهری با رفتن درب منازل شهروندان ، موضوع سرساعت گذاشتن زباله ها را به مردم یادآوری می کنند و یکسری بیلبورد وتابلوهای تبلیغاتی هم دراین خصوص نصب شده ،همچنین صدا وسیما هم باید تبلیغات گسترده خود را داشته باشد تا به هدف برسیم . در کنار آن سازمان مدیریت پسماند آموزش در سطح مدارس و ادارات شهر اهواز را شروع نموده که خوشبختانه همراهی مطلوبی در این خصوص مشاهده شده است .
در حال حاضر تولید برق از زباله دارید ؟
خیر .اولویت ما تولید کود کمپوست است و مطالعاتی در دست انجام است که تولید گاز را از زباله داشته باشیم . درصورت به صرفه بودن ،موضوع بحث استحصال گاز از زباله به منظور تولید انرژی را اجرایی می کنیم.
آیا برای فراوری کود کمپوست که از محصولات زیست محیطی کارخانه است ، اقداماتی انجام شده است ؟
در حال عقد قرارداد و آماده سازی زمینی که به منظور فراوری کود کمپوست در نظر گرفته شده است هستیم همچنین پیگیری های لازم در خصوص خرید دستگاه ویندرو و خط پردازش مورد نیاز با سازمان شهرداری های کشور در حال انجام می باشد این طرح در قالب سه پروژه است : اول باید محوطه سازی انجام شود سپس دستگاه ویندرو خریداری و خط پردازش ایجاد شود که این جزو برنامه امسال ما است و موافقت های این کار هم گرفته شده است . انشالله بتوانیم خط تولید کود کمپوست را به بهره برداری برسانیم .
مهمترین اثر زیست محیطی کارخانه پردازش تفکیک پسماند برای کلان شهر اهواز چیست ؟
مهمترین اثر مثبتی که این کارخانه بر شهر اهواز برجای خواهد گذاشت ، بحث زیست محیطی است که از دفن غیر اصولی پسماندها جلوگیری و به کاهش آلودگی زیست محیطی کمک می کند ؛چرا که اقلام خشکی که قابل بازیافت هستند را تفکیک ودوباره وارد چرخه بازیافت و تولید می کند و مقدمات تولید کود کمپوست از بخش تر پسماندها را هم فراهم می نماید.
اقدامات پیش روی سازمان مدیریت پسماند شهرداری اهواز را بگویید .
پروژه احداث سلول سوم دفن پسماندهای اهواز _ راه اندازی کارخانه تولید کود کمپوست _ احداث دو سوله جهت صنایع تبدیلی و بازیافت _احداث سلول بیمارستانی _احداث سکوی انتقال موقت پسماند ( شرق وغرب ) _لوله گذاری سلول شماره ١ وسلول سنتی دفن پسماندها _ارتقا سلول شماره ٢ دفن پسماندها _ پروژه خرید و نصب برج های روشنایی سایت صفیره
گفتگو : شهرزاد امیری
هیچ دیدگاهی درج نشده - اولین نفر باشید