نگرشی اجمالی بر سی و ششمین جشنوارهٔ فیلم فجر و اکران فیلمهای جشنواره در اهواز
دراین یاداشت سی وششمین جشنواره فیلم فجر از سه نگاه «دور ، نزدیک و نزدیکتر » بررسی شده که آن را می خوانید . « دور » ده سال پس از برگزاری یکی از جشنواره ها(فیلم یاتئاتر)؛ درسال هایی دور،تیتر مطلبی مطبوعاتی، پیرامون آن چنین بود: «چو ده ساله شد همچو یکساله بود» که صورت […]
دراین یاداشت سی وششمین جشنواره فیلم فجر از سه نگاه «دور ، نزدیک و نزدیکتر » بررسی شده که آن را می خوانید .
« دور »
ده سال پس از برگزاری یکی از جشنواره ها(فیلم یاتئاتر)؛ درسال هایی دور،تیتر مطلبی مطبوعاتی، پیرامون آن چنین بود: «چو ده ساله شد همچو یکساله بود» که صورت تغییر یافتهٔ بیتی از شاهنامه است به طنز.
تغییر و تبدیل هاو حذف و اضافه های این ترم جشنوارهٔ فیلم، تداعی کنندهٔ این بیت و همین مفهوم است. اگرچه سعی شود با توجیهات شبه عقلانی آن رارفع و رجوع نمود. حذف یا کوچک نمودن بخشهای بین المللی(و جداسازی آن!) و فیلم خارجی و فیلم هایی که سال ها برجا انداختن ژانر و گونه اش پای فشرده بودند تا«معنا» دارش نامگذاری کنند،چه توجیهی دارد؟ ازسوی دیگر عنوان «بین المللی»چه می شود؟ این عنوان نباید فقط یک عنوان باشد!
سال هاست که«فیلم خارجی ازاکران عمومی سینماها کنار گذاشته شده است و مشتاقان فیلم و عموم مردم از دیدن آن برپردهٔ سینما محروم هستند. درتوجیه این فقدان،«حمایت ازتولیدداخلی» عنوان شده است! به راستی که مغلطهٔ عجیبی است. بافرهنگ وهنر نمی توان ازنوع کالاو جنس بازاربرخورد نمود؛ هرچند بخشی ازساز وکار سینما با سرمایه سر و کاردارد و فرهنگ و پدیده های رشد و بالندگی خود را درحرکت و تعامل با مردم کسب می نماید. تصورجامعه ای فرهنگ دوست و هنرپرور،بدون ارتباط با تولیدات روز هنری جهان،فاجعه بار است.اگردر ایران قانون«کپی رایت» وجود داشت و کسی نمی توانست به این سادگی و سهولت به فیلمهای روز جهان دسترسی داشته باشد،کدام مقایسه،کدام نقد وتحلیل،می توانست محلی از إعراب داشته باشد؟
درحالیکه پایتخت نشینان و به اصطلاح اصحاب رسانه درگیر ودار کاخ وپردیس و برج هستند،کسی ازفقدان فیلم خارجی سراغ نمی گیرد.فیلم خارجی ای که بخش مهمی از موجودیت و موضوعیت هر جشنواره است!
«نزدیک»
درسالهای قبل ،تعداد فیلم هاوسکانس ها بیشتر بود.این نقصان و افول ازهرچیز که نشأت بگیرد،امیدواریم تبدیل به یک قاعده نگردد. در اینجا نگاهی اجمالی داریم به چند فیلم از فیلمهای جشنوارهٔ امسال:
فیلم«به وقت شام» ساختهٔ «ابراهیم حاتمی کیا»؛از کارگردانهای قدیمی تر سینما،ازلحاظ تکنیک و کارگردانی،درسینمای ایران و ژانرجنگی البته حرکتی روبه جلو است اما از زاویهٔ فیلمنامه و شخصیت پردازی جای تأمل وپرسش دارد که امید است به آن پرداخته شود.
«چهارراه استانبول» ساختهٔ مصطفی کیائی،فیلمی تأثیرگذار باریتم وضرباهنگی مناسب، درفضایی پرتنش،روایتی از اضمحلال آدم هارادرگیر ودار فاجعهٔ ساختمان پلاسکو بیان می کند.(وکاش کارگردان محترم،آن آواز بعداز آوار و ریزش ساختمان را درنمایش عمومی حذف می کرد.چرا که هدف داستان وحس عمومی آن راتصنعی می نمایاند).
فیلم«بمب» یک عاشقانه،داستانی است دردل جنگ با مجموعه ای از داستانک ها که امید است لفظ «نوستالژی» ازادبیات شفاهی مربوط به آن و فیلم های مشابه رخت بندد،چرا که حسرت زمان های سپری شده،عموما به خاطره های خوب معطوف است نه تلخی ها ومرارت های یک دوره که بامرگ و بمباران و از دست دادن عزیزان قرین است.همین جا بایدیادآور شدکه موضوع صداقت و رشادت ها و ازخودگذشتگی ها مقولهٔ انسانی دیگری است . توجه و تأکیدفیلمساز برجزئیات باعث طولانی شدن فیلم و تکرار بعضی مضامین شده و پایان بندی فیلم میتوانست لطافت داستان موازی آن دوکودک را از تماشاگر سلب نکند.
«تنگهٔ ابوقریب»اولین تجربهٔ کارگردانش«بهرام توکلی» در ژانرجنگی،درکارگردانی وپرداخت،نمرهٔ قابل قبولی دارد و ازلحاظ محتوایی ادای دینی شرافتمندانه به ازخودگذشتگی نسلی است که نباید تنها خاطره ای از آن باقی بماند.
فیلم«امیر» ، تجربه گرایانه و متفکرانه است و استعداد کارگردانش را درروایتی غیرمتعارف ومتکی برحس وحال زمانه نشان میدهد.
و«دارکوب» ،درامی اجتماعی است که منهای انتخاب نامناسب بازیگر مرداصلی اش، ازساختاری قاعده مند و داستانی درگیرکننده برخوردار است.
«نزدیکتر»
برگزاری همزمان جشنواره یا بهتر بگوییم «نمایش همزمان فیلمهای جشنواره»در تهران و شهرستان ها،حرکتی ارزشمند است که چندسالی است(با یکی دو غیبت بی توضیح یا باتوضیح) اجرا می شود. از شهرهای دیگر بی خبریم اما در اهواز، امسال شاهد نمایش فیلم ها در دو سینمای «هلال» و«اکسین» بوده ایم که انتخاب سینما اکسین (علاوه برسینماهلال) به جای سینماهای دیگر، انتخاب بسیار خوبی بود و امیدواریم درسال های بعد هم در این سینما شاهد نمایش فیلم های جشنواره باشیم چرا که این سینما به نسبت سینماهای دیگر اهواز (از لحاظ نحوهٔ نمایش،پرده،پروژکتور،سیستم صوتی وفضای داخلی ) از شرایط بهتری برخوردار است و کاش جلسات نقد و بررسی هم در آنجا انجام می شد.
سینما هلال با تمام حسن نیتی که در ارائهٔ خدمات فرهنگی در شهر اهواز دارد، چنانچه اشکالات فنی و کیفی نحوهٔ پخش را برطرف نماید ،تکیه گاه امیدبخشی برای جوانان و هنرمندان و تماشاگران جدی سینما خواهد بود.می دانیم که یکی از ارزش ها و جاذبه های هرجشنواره،بکربودن نمایش اول فیلم ها و قضاوت اولیه ای است که از این رهگذار بر پبشانی فیلم نقش می بندد(و چه بسا سرنوشت آن رادر اکران عمومی رقم می زند) براین اساس لازم است که کیفیت تصویر و صدا قابل قبول بوده وچیزی از ارزشهای فیلم را نپوشاند و این متأسفانه اتفاق ناخوشایندی است که دراین سالن، برای همهٔ فیلم هامی افتد!که امیدواریم این نقیصه برطرف شود.
سخن دیگر دربارهٔ جلسات نقد و بررسی فیلم هاست که پیش ازهر چیزباید از برگزارکنندگانش تقدیر و تشکر ویژه داشت. آنها که پای ثابت جلسات نقدو بررسی فیلم های کوتاه و بلند در«انجمن سینمای جوان اهواز» و جشنواره ها و جلسات نمایش فیلم هستند و دور از هرگونه خودنمایی و جنجال های محفلی،باعشق به سینما،لذت تماشای فیلم را دراین جلسات برای علاقه مندان،دو چندان می کنند و اگرقرار ثبتی باشد برجریدهٔ تاریخ سینمای شهرمان؛چرانام نبریم؟ آقایان امسال: «طاهری»،«مرادی جاوید»،«آل حمودی»،«عباسپور»،«پروین»،«محمدی آوندی»،«حاتمیان»،«کیانی»،«عنایتی»،«باقرفر»،«سعیدی»و همچنین همهٔ علاقه مندان اهوازی این جلسات(خانمها و آقایان) که تابعداز نیمه شب در این جلسات حضورمی یابند و نظرهای ارزشمندخود را بیان می کنند و همچنین صاحب خانه های ارجمندسینما که این امکان را فراهم می سازند و البته یک تأسف، ازبابت فقدان خانم های منتقد و صاحبنطر سینمادراین جدول منتقدان را هم باید ابراز داشت که معلوم نیست ناشی از برنامه ریزی بوده یا نبودن داوطلب دراین زمینه. با امید به انعکاس این جلسات در رسانه ها( و تلویزیون همیشه غایبمان) و حمایت بیشتر متولیان فرهنگی،دست دلسوزان واقعی رامیفشاریم وبه آنها میگوییم«خسته نباشید».
«عبدالحسین حاج سردار » . نویسنده و فیلم ساز
هیچ دیدگاهی درج نشده - اولین نفر باشید