عبابافی از دار نمی افتد
از سن و سالش میپرسم. دستش را در جیب پیراهنش فرو میکند و کارت ملیاش را نشانم میدهد: ۱۳۱۶/۱۲/۲۸٫ «غلام عظیمی» از ۱۴ سالگی پشت دار عبابافی نشسته است. او از آن تاریخ تاکنون فقط عباباف بوده است و در مسیر حرفه پدر و پدربزرگان خود استوار قدم برداشته است. اما حالا او را آخرین […]
از سن و سالش میپرسم. دستش را در جیب پیراهنش فرو میکند و کارت ملیاش را نشانم میدهد: ۱۳۱۶/۱۲/۲۸٫ «غلام عظیمی» از ۱۴ سالگی پشت دار عبابافی نشسته است. او از آن تاریخ تاکنون فقط عباباف بوده است و در مسیر حرفه پدر و پدربزرگان خود استوار قدم برداشته است. اما حالا او را آخرین بازمانده عبابافی سنتی بهبهان نامیدهاند؛ نام و نشانی که برای او جز غم و اندوهی کمرشکن ارمغان دیگری به همراه نداشته است.
کار در سرما و گرما
«غلام عظیمی» آخرین بازمانده عبابافی شهر بهبهان، در شمال شرقی استان خوزستان در کارگاهی که در خیابان پیروز و در کنار مقبره بیبی حکیمه قرار دارد، روزانه ۸ ساعت پشت دار مینشیند و عبا میبافد. حدود یازده کارگاه نیمه فعال در این شهر از رونق افتادهاند. عبای بهبهان در دو نوع حله و چقه با استفاده از نخ پشمی دستریس تهیه میشود که با حنا یا پوست بلوط رنگرزی و با شیره خرما آهار داده میشود. کارگاه بافت عبا در فضای باز قرار دارد.
او در گفتوگو با خبرنگار همشهری اظهار میکند: در سرما و گرما در کارگاهم مشغول بافت عبا هستم، در حالی که در کارگاه سیستم خنککننده موجود نیست. در فصل تابستان و مواقع گرم سال با برگ نخل سقف فلزی کارگاه را خنک میکنیم.
عظیمی ادامه میدهد: البته مدتی است که اداره میراث بهبهان قول همکاری داده و قرار است یک کارگاه عبابافی در این اداره راهاندازی شود.
آخرین بازمانده هنر تاریخی عبابافی در بهبهان که خودش شغل و حرفه پدرانش را ادامه داده است، هیچ ادامهدهندهای ندارد تا بعد از خود کارگاه را به او بسپارد. اما انگار مدتی است اوضاع دارد روی خوش به عباباف پیر نشان میدهد. الان مدتی است که در کنار سایر هنرهای رو به فراموشی شهر بهبهان عبابافی هم دارد احیا میشود و شاگردانی که اغلب هم خانم هستند در حال آموزش این هنر هستند.
انواع عبا
این هنرمند به انواع عبای بافتهشده در شهر بهبهان اشاره میکند و توضیح میدهد: در بهبهان دو نوع عبای نازک و عبای ضخیم بافته میشود. عبای ضخیم را در زمستان میپوشند که عربها به آن «مَزویه» میگویند. عبای نازک نیز که در فصول گرم سال پوشیده میشود به آن «بِشِت» گفته میشود.
او جنس هر دو عبای نازک و پهن را از نخ پشمی که از گوسفند تهیه میشود عنوان میکند.
احیای عبابافی
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بهبهان به همشهری میگوید: عبابافی قدمتی بیش از ۵۰۰ سال دارد. به طور عمده این پارچه ارزشمند از پشم گوسفند و شتر تهیه میشود. در بهبهان عبا را با رنگ طبیعی پشم میبافند که در رنگهای سفید، قهوهای، مشکی و خاکستری است.
«کبری بوعلی» ادامه میدهد: عبابافی هنری است مردانه، اما در حال حاضر که در شهر بهبهان طرح احیای برخی از هنرهای رو به فراموشی در حال اجراست متقاضی زن برای آموزش عبابافی زیاد است.
به گفته او، سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی بهبهان قصد دارد اعتباراتی برای ساخت کارگاه های جدید یا مرمت کارگاههای قدیمی اختصاص دهد.
درباره عبابافی
عبا سادهترین بافتهای است که در حال حاضر در ایران بافته میشود. این هنر سابقه دیرینهای در جهان اسلام دارد و شهرهای عربستان در زمان پیامبر جزو اولین مراکزی بودهاند که عبابافی در آنها رایج بوده است. عبابافی از عربستان وارد ایران شد. در حال حاضر کارگاههای عبابافی در شهرهای مشهد، نایین، بوشهر و بهبهان دایر است.
عبا پوشش مهم مردانه است که بدون نقش یا طرح بافته میشود. این بافته در مناطق مختلف با شیوه یکسان بافته میشود و در اختیار مشتریان قرار میگیرد و تا یک میلیون تومان هم به فروش میرسد.
کارشناسان حمایت نشدن عبابافان و تولید دستگاههای ماشینی و نبودن امکانات کافی برای آموزش این هنر به جوانان را از عوامل کاهش رواج این صنعت میدانند. آنها بهترین راه برای توسعه این صنعت را سرمایهگذاری و کارآفرینی میدانند. با استخدام جوانان علاقهمند و تاسیس کارگاههای آموزشی این هنر و مشغول به کار شدن استادان و متخصصان صنعت نساجی، صنعت عبابافی توسعه پیدا خواهد کرد و کمک فراوانی به اقتصاد کشور و پیشگیری از رکود این هنر میشود.
مهناز بنی تمیم
هیچ دیدگاهی درج نشده - اولین نفر باشید