صفر تا صد فروش محصولات کشاورزی دربورس / از استقبال مسئولان تا انتقاد کشاورزان
بطور مسلم بازار محصولات کشاورزی با محدودیتها و دشواریهای ساختاری زیادی روبرو است و بخش عمده این مشکلات به عدم توسعه یافتگی اقتصاد کشاورزی، ساختار سنتی و ناکارآمدی بازار برمی گردد .دراین بین برنامه های وزارت جهاد کشاورزی نقش اساسی را برای بهره گیری از ظرفیت بورس کالا دارد و از سال ۱۳۹۴ قدم های […]
بطور مسلم بازار محصولات کشاورزی با محدودیتها و دشواریهای ساختاری زیادی روبرو است و بخش عمده این مشکلات به عدم توسعه یافتگی اقتصاد کشاورزی، ساختار سنتی و ناکارآمدی بازار برمی گردد .دراین بین برنامه های وزارت جهاد کشاورزی نقش اساسی را برای بهره گیری از ظرفیت بورس کالا دارد و از سال ۱۳۹۴ قدم های خوبی دراین عرصه برداشته شده است ولی هنوز برخی موانع بر سر راه پیشرفت بخش کشاورزی وجود دارد و باید وزارت جهاد کشاورزی در جهت رفع آنها وارد عمل شود.
از نگاه کارشناسان ابزارهای معاملاتی بورس و ذخایر راهبردی ،ابزارهای آینده نگر دراین مسیر محسوب می شوند که که در تعادل بازار راهگشا بوده و منجر به شفافیت روند معاملات ، قیمت محصولات واستخراج آمارهای مستند دربازار کشاورزی می شوند .
اینکه چه موانعی دراین راستای اجرای هر چه بهتر وموفق تر ورود محصولات کشاورزی در بورس کالا وجود دارد و چه کارهایی باید انجام داد تا این موانع رفع شود از جمله مباحثی است که گزارشگر سایت خبری شهرنیوز به صورت تحلیلی به آن پرداخته که آن را می خوانید.
یک کشاورز خوزستانی می گوید : عرصه محصول کشاورزی در بورس که در سالهای اخیر اجرا می شود شاید برای دولت خوب باشد ولی ما کشاورزان انتظار داریم وقتی محصول کشاورزی خود را به دولت تحویل می دهیم در اسرع وقت پول خود را دریافت کنیم تا برای کشت آینده برنامه ریزی کنیم.
جواد مقدم اظهار می دارد : به عنوان یک کشاورز با ورود گندم و سایر محصولات کشاورزی به بورس کالا مخالف هستم چرا که گندم یک محصول بسیار با اهمیت به شمار می رود و باید بصورت تضمینی از کشاورزان خریداری شود.
مقدم براین باوراست : ما تجربه خوبی از محصولات عرضه شده در بورس نداریم چرا که دولت در پرداخت مابه تفاوت پول کشاورزان تاخیر بسیار طولانی داشته و بعضا این تاخیر در پرداخت موجب شده کشاورزان محصول خود را در سال های بعد با قیمت پایین تر از بورس کالا به دلالان بفروشند.
وی می افزاید : ما کشاورزان نیازمند نقدینگی و سرمایه مورد نیاز هستیم تا کشت و کار را بموقع انجام دهیم و نگران هستیم در قالب عرضه محصول کشاورزی در بورس متحمل ضرر شویم و پول ما بموقع پرداخت نشود.به این علت با استمرار اجرای طرح خریدتضمینی موافقم .
فروش محصول در بورس باعث سردرگمی کشاورز می شود
دیگر کشاورز خوزستانی می گوید : هنوز همه کشاورزان درباره خریدو فروش محصولات کشاورزی در بورس اطلاعات کامل ندارند وبرای ورود به این بحث باید با افراد آگاه وکارشناس مشورت کنند .
ناصر سجیرات اظهار می کند : به دلیل اینکه خرید محصولات در بورس در قالب دستورالعملهای خاصی است لذا باعث سردرگمی کشاورزان می شود و به این دلیل تمایل کمتری برای عرضه محصولات خود دربورس نداریم .
سجیرات بیان می کند : ما کشاورزان وقتی محصولمان را تحویل می دهیم انتظار داریم در اسرع وقت پول ما را بدهند و از این بابت نگران هستیم که ورود محصول به بورس باعث تاخیر در پرداخت مطالبات ما شود.
این کشاورز معتقد است : اگر قرار باشد ماهها طول بکشد تا پس از فروش محصولات در بورس پول کشاورزان واریز شود ، این طرح با شکست مواجه خواهد شد لذا دولتمردان باید ابتدا زیر ساخت های اصلی طرح را مهیا سازند که به نظر می رسد هنوز چنین اقداماتی بصورت اصولی انجام نشده است .
وی می افزاید : با توجه به اینکه سال های گذشته روش عرضه محصولات کشاورزی در بازار بصورت سننتی وخرید تضمینی بود کشاورزان به این روش قدیمی عادت کرده اند .ازسوی دیگر آنها از جزییات طرح ورود محصولات کشاورزی به بورس کالا و آینده طرح اطلاعات کافی ندارند به این دلیل باید کلاس های آموزشی برای آشناسازی هرچه بیشتر کشاورزان وتمایل هر جه بیشتر آنها برای حضور در این طرح برگزار شود تا بتوان به آینده طرح امیدوار بود .
فروش محصولات کشاورزی در بورس برای کشاورزان منفعت دارد
اما مهدی سیف السادات از جمله کشاورزان موافق طرح ورود محصولات کشاورزی دربورس ، براین باور است که این طرح برای کشاورزان منفعت دارد چون باعث می شود محصولات کشاورزی به شکل رقابتی عرضه شود و کشاورزان تلاش کنند محصول با کیفیت تری تولید کنند.
این کشاورز خوزستانی به تفاوت برجسته خرید محصولات کشاورزی در بورس با خرید تضمینی محصولات کشاورزی اشاره کرده و می گوید : اگر خرید محصول کشاورزی بصورت تضمینی باشد کشاورزان خیالشان از بابت فروش محصول راحت است و زیاد به کیفیت اهمیت نمی دهند ؛این درحالیست که عرضه محصول کشاورزی در بورس سبب استانداردسازی هرچه بیشتر کیفیت محصولات کشاورزی و افزایش انگیزه کشاورزان برای تولید محصولات با حجم و کیفیت بیشتر می شود .
سیف السادات می افزاید: دلیل مخالفت برخی کشاورزان با عرضه گندم در بورس محصولات کشاورزی بدلیل ناآگاهی و بی اطلاعی از قانون و این طرح است. واین مقاومت کشاورزان در زمان ورود تراکتور به ایران جهت افزایش راندمان در کشاورزی هم وجود داشت ومخالفت می کردند درحالیکه به مرور زمان متوجه شدند اشتباه می کنند .
وی اضافه می کند : اساسی ترین کار برای اگاه سازی کشاورزان بحث اموزش است که دراین راستا علاوه بر جهاد کشاورزی ، رسانه های گروهی هم می توانند نقش موثری داشته باشند .
شرایط برای عرضه محصولات کشاورزی در بورس فراهم شده است
یک کشاورز خوزستانی هم در همین خصوص می گوید : سال گذشته محصول ذرت خود را در قالب بورس فروختم و فروش ذرت به قیمت تضمینی در بورس خوب بود و رضایت دارم.
کریم نادری به سوال ما درخصوص مشکلاتی که با آن مواجه بوده اینگونه پاسخ می دهد : تنها مشکل این بود که بخشی از پول فروش ذرت را بعد از حدود یک ماه از تحویل دریافت کردم اما مابهالتفاوت قیمت تضمینی با نرخ تضمینی را با تاخیر پرداخت کردند.
به گفته این کشاورز ، فروش محصول در بورس در شرایطی رضایت کشاورزان را بیشتر جلب میکند که زمان واریز دریافتی کشاورز دقیق توسط دولت مشخص شود ،چون کشاورزان با بودجه کمی که دارند باید برای کشت سال آینده برنامهریزی کنند و اگر سرمایه لازم را نداشته برای برنامهریزی با مشکل مواجه میشود.
وی می افزاید : در سالهای گذشته بازارهای کشاورزی متلاطم بود اما اکنون شرایط برای عرضه محصولات کشاورزی در بورس فراهم شده است.
کشاورزان از ورود محصولات کشاروزی به بازار بورس استقبال کرده اند
مدیر تنظیم بازار کشاورزی خوزستان می گوید : طرح خرید وفروش محصولات کشاروزی در بورس ابتدا در سال ۱۳۹۴ برای خرید ذرت کشاورزان خوزستانی و جو کشاورزان کرمانشاهی اجرایی شد که خوزستان قریب ۷ هزار کشاورز ذرت خود را از طریق قیمت تضمینی در بورس بفروش رساندند و چون طرح در دو استان مذکور موفق بود سال بعد در کل کشور اجرایی شد .
مسعود احمدی اظهار می دارد: اکنون کشاورزان راغب هستند محصول ذرت خود را از طریق قیمت تضمینی وارد بورس کنند وطرح کاملا برای کشاورزان جا افتاده این درحالیست که ابتدا مقاومت هایی برای اجرای طرح از خود نشان می دادند .
احمدی معتقد است : بورس محصولات کشاورزی بیشتر برای محصولات استراتژی ومهم مانند جو ،ذرت ،گندم ،پسته وزعفران موفق است چون مشتری خاص خود را دارند ونیاز به سرمایه گذار است .
این مقام مسئول تصریح می کند : بورس محصولات کشاورزی باعث می شود کشاورز به عنوان تولید کننده زودتر به پول خود واگرچه پرداخت مابتفاوت قیمت با تاخیر باشد ولی باز هم به سود کشاورز است وسرمایه اولیه خود را در کمترین زمان بدست می آورد .
وی می افزاید : تعامل وهمکاری دستگاه های مربوط طرح مانند جهاد کشاورزی ، امور دام وپشتیبانی ، سازمان برنامه وبودجه استانداری و.. مهمترین عامل در پیشرفت آینده طرح است واگر بخواهیم طرح در آینده هم موفق باشد تعاملات دستگاه های اجرایی مهم وکارساز است .
بورس محصولات کشاورزی در رونق صنعت کشاورزی تاثیرگذار است
به گفته مدیر کل پشتیبانی امور دام خوزستان ، در سال ۹۴ قریب ۲۳۲ هزار تن ذرت وارد بورس عرضه و خرید وفروش شد که سال ۹۵ این میزان به ۲۵۲ هزار تن رسید وعلارغم نوپا بودن طرح اما خوزستان نتیجه خوبی گرفت .
سلامات اظهار می دارد : سال ۹۵ میزان جو وارد شده به بورس ۱۵ هزار تن بود .سه ماه اول امسال نیز قریب ۲ هزار و۲۹۹ تن جو دربورس عرضه شد ودر کل می توان گفت اجرای این طرح باعث می شود دست دلالان از بازار قطع شود وقیمت ههای اصلی برای فروشنده و خریدار شفاف شود .
این مقام مسئول معتقد است : این طرح آینده خوبی برای کشاورزان دارد چرا که ضمن افزایش سطح زیر کشت ،کیفیت محصولات هم بالا می رود .
وی می افزاید : با اجرای این سیاست و استقرار سیاست قیمت تضمینی از تجارت به سوی تولید پیش می رویم و در کل در رونق صنعت کشاورزی تاثیر گذار است .
بورس محصولات کشاورزی طرحی شتابزده است
یکی ازاساتید دانشگاه درحوزه کشاورزی هم با طرح این یک سوال نظرش را در خصوص بورس محصولات کشاورزی منفی بیان می کند .
انصاری دوست می گوید : ورود شتابزده محصولات کشاورزی به بورس در حالیکه ساز و کار درستی برای شیوه های سنتی آن وجود ندارد چگونه امکان پذیر است !؟ محصولات کشاورزی همچون محصولات دیگر همانند نفت و غیره نیستند که بتوان آن را وارد بورس کرد و باید صبر داشت تا خرید و فروش آن صورت گیرد.
این استاد دانشگاه معتقد است : محصولات کشاورزی دارای مشخصه بارز فسادپذیری هستند و تا زمانی که مشکل انبار، سردخانه و صنایع تبدیلی آن حل نشود ورود این محصولات به بورس نه تنها مشکلی را حل نمی کند، بلکه باعث خسارت به بخش کشاورزی نیز می شود .
این استاد دانشگاه به برخی مزایایی بورس محصولات کشاورزی اشاره کرده وتصریح می کند : بورس مزیت عرضه و تقاضا برحسب نیاز مصرف کننده را دارد که این نکته مهم است اما باید حساب شده وبا برنامه دقیق پیش رفت چرا که برای برخی محصولات ریسک بیشتر می شود .
وی می افزاید : قبل از ورود کامل محصولات کشاورزی به بورس ، باید چند محصول بعنوان نمونه وارد بورس گردد واگر ننتیجه مطلوب توسط متخصصین مورد تایید بود بصورت نهادینه شود در کل به علت فراهم نشدن زیرساخت هایی اساسی مانند انبارداری وسردخانه برای نگهداری محصولات کشاورزی نباید انتظار زیادی از بورس محصولات کشاورزی داشت.
سیاست های تشویقی دولت برای ترغیب کشاورزان در بورس ضروری است
دیگر استاد دانشگاه در حوزه کشاورزی می گوید : برای گذر از خرید و فروش سنتی به مدرن و موفقیت می بایست اول از هر چیز زیر ساخت های آن مهیا گردد در غیر اینصورت با شکست و مشکلات اساسی در عرضه و تولید این محصول استراتژیک مواجه خواهیم شد.
کاوه لیموچی اظهار می دارد : حفظ خرید تضمینی در کنار طرح مورد بحث حداقل در سال اول جهت کاهش ریسک کشاورزان در انجام آزمون وخطاهای لازم وافزایش زیرساخت های لازم بومی وملی ضروری است .
لیموچی ، به سوال ما درخصوص “راهکارهای حفظ واستمرار طرح عرضه محصولات دربورس کالا ” اینگونه جواب می دهد :اعطای تسهیلات وامی یا امتیازات خاص به کشاورزان ثبت نام کننده در طرح ، اعطای کمک مالی درصورت زیان اقتصادی کشاورزان (تا زمان آشنایی کامل کشاورزان با مبحث بورس محصولات کشاورزی) ومعافیت مالیاتی حداقل درسال های نخست برای تشویق هرچه بیشتر کشاورزان به بورس از جمله راهکارهای لازم است .
همچنین ایجاد زیرساخت های لازم مانند انبار ، سیلو و.. جهت کاهش هزینه حمل ونقل به سایر استان ها وکاهش واردات محصولات مزبور درزمان برداشت ، برگزاری کلاس های آموزش کاربردی درخصوص بورس و استقرار کارگزاری حداقل به مدت محدود درمناطق دور افتاده ازدیگر راهکارهای اساسی است که باید اجرایی شود تا دست دلالان کوتاه وکشاورز به سود واقعی خود برسد .
این استاد دانشگاه ، ارزشیابی کیفی محصولات توسط جهاد کشاورزی یا ارگان های زیر مجموعه را در موفقیت هرچه بیشتر طرح موثر دانسته و می گوید : این کار هم در رقابت کشاورزان برای تولید محصولات با کیفیت موثر است .
وی می افزاید : بدین ترتیب کشاورز به سود واقعی و آنی خود دست پیدا می کند و چشم انداز روشنی برای طرح ایجاد می شود.
تامین زیرساخت های اساسی شرط موفقیت بورس محصولات کشاورزی است
معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی خوزستان هم میگوید : این طرح فقط درسطح محصول ذرت بصورت وسیع اجرا شد ودرخصوص گندم اصلا به مرحله عملیاتی نرسیده است .
به گفته محمد قاسمی نژاد ، اگر زیر ساخت ها آماده و برنامه ریزی ها درست باشد ،خرید وفروش محصولات کشاورزی در بورس موفق است .درسال های گذشته این تجربه موفق در کشورهای مختلف دنیا دیده شده است .اما درکشور ما هنوز باید روی تقویت زیر ساخت های اساسی برنامه ریزی کرد واین آمادگی توسط دولت باشد که وجه مابه تفاوت خرید تضمینی محصول در همان موقع برای کشاورز واریز شود .
این مقام مسئول زیر ساخت های اساسی را شامل انبارنگهداری ، سیستم های نرم افزاری ، نیروی انسانی ، آموزش وفرهنگ سازی لازم برای ترغیب کشاورزان به لحاظ وارد کردن محصولات خود در بورس و رعایت ضوابط وحقوق کشاورزان ازطرف سازمان بورس عنوان می کند .
وی می افزاید : مسلما در بحث ذرت کشورما توانسته موفق باشد وایراداتی هم وجود دارد که اگر حل شود شرایط برای اجرای طرح مساعدتر می شود ولی برای محصولی مانند گندم چون حجم تولید خیلی زیاد است باید ورود ان به بورس باید حساب شده ودقیق باشد وبهتر این است که محصولات با حجم تولید کم وارد بورس شوند .
قاسمی نژاد درباره آینده طرح می گوید : عدم پرداخت به موقع مابه تفاوت قیمت تضمینی محصول به کشاورزان می تواند بر انگیزه کشاورزان برای ورود محصولات خود به بورس تاثیر گذار باشد .
وی می افزاید : اتحاد وهمراهی دستگاه های دولتی برای ورود محصولات به بورس ، تامین زیر ساخت های اساسی مذکورو برنامه ریزی دولت برای پرداخت مابه تفاوت قیمت تضمینی از جمله شرایط مهم جهت استمرار وموفققیت هرچه بیشتر ورود محصولات کشاورزی به بورس است که امیدوارم این عوامل سریعتر محقق شوند .
گزارش فوق حاکی از این است که بر اساس آخرین گزارش مسئولان ذیربط از ابتدای امسال تا کنون ارزش معامله محصولات کشاورزی در بورس کالا رشد ۱۳ درصدی داشته است که اگر بخواهیم این میزان افزایش یابد باید بر اساس برنامه پیش رویم .
بنابراین برنامه ریزی دولت دوازدهم برای اجرای سیاست های راهبری ورفع نواقص موجود طرح وانسجام دستگاه های اجرایی برای تحقق اهداف ورود محصولات کشاورزی به بورس از ابتدایی ترین ودرعین حال اساسی ترین شرایط موفقیت طرح است که باید به آن توجه ویژه کرد تا رونق صنعت کشاورزی محقق شود .
گزارشگر : شهرزاد امیری
،
هیچ دیدگاهی درج نشده - اولین نفر باشید