تعزیه خوانان به عشق اهل بیت اجرا می کنند/ خلق زیبای واقعه عاشورا هنر بزرگی است
مقدمه : سال ۱۳۷۸ بود . نمایشی تحت عنوان ” مسیح می گرید ” به قلم” عبدالرضا حیاتی “توسط یک گروه نمایش اهوازی در جشنواره سراسری بچه های مسجد اجرا شد که جوایزی هم دریافت کرد. بخشی از این نمایش ، تعزیه خوانی بود که بعد از جشنواره مقرر شد توسط تعدادی از اعضای گروه […]
مقدمه : سال ۱۳۷۸ بود . نمایشی تحت عنوان ” مسیح می گرید ” به قلم” عبدالرضا حیاتی “توسط یک گروه نمایش اهوازی در جشنواره سراسری بچه های مسجد اجرا شد که جوایزی هم دریافت کرد. بخشی از این نمایش ، تعزیه خوانی بود که بعد از جشنواره مقرر شد توسط تعدادی از اعضای گروه همان قطعه تعزیه برای اجرا در محرم همان سال کامل تر و ویژه تر اجرا بشود .رفته رفته این قطعه نمایشی با تمرینات مکرر پر بارتر و پر محتواتر و زیباتر شد و در نهایت این گروه اهوازی تنها گروهی شدند که تعزیه فارسی را در شهر اهواز پایه گذاری کردند . به مرور از دل این گروه تعزیه ، گروه های دیگر تعزیه شکل گرفت و کم کم گروه ای تعزیه فارسی بیشتر شد . می توان گفت ما نخستین گروه جوان بنیانگذار هنر تعزیه فارسی با استفاده از نسخه های تعزیه خوانی میرعزا در اهواز بوهستیم .اینها بخشی از گفته های تعزیه خوان ۴۹ ساله اهوازی است که بیش از ۲۰ سال در تعزیه خوانی فعالیت می کند و فرزندانش هم نقش علی اکبر وقاسم را در تعزیه ها اجرا کرده اند . در گفتگوی پایگاه خبری نبض شهر بیشتر با فعالیت علی میاحی این تعزیه خوان اهوازی آشنا می شوید .
از چه سالی هنر تعزیه خوانی را شروع کردید ؟ بطور کامل توضیح دهید .
از سال ۱۳۶۸ در مرکز آموزشی تئاتر قدیم زیرنظراساتید برجسته نعمت الله لاریان ، عبدالرضا حیاتی ، مرتضی سیاتیری و دیگر اساتید کار تعزیه را شروع کردم . پس از سالها شاگردی وفعالیت در حوزه تئاتر ، اقدام به تشکیل و راه اندازی گروهی تحت عنوان گروه تئاتر مردم کردم که متشکل از جوانان فنی خلاق و متعهد بوده است .
اولین اجرای تعزیه خوانی شما چه سالی بود؟ درباره آن توضیح دهید ؟
سال ۱۳۷۸ بود . نمایشی تحت عنوان ” مسیح می گرید ” به قلم” عبدالرضا حیاتی “توسط یک گروه نمایش اهوازی در جشنواره سراسری بچه های مسجد اجرا شد که جوایزی هم دریافت کرد. بخشی از این نمایش ، تعزیه خوانی بود که بعد از جشنواره مقرر شد توسط تعدادی ازا عضای گروه همان قطعه تعزیه برای اجرا در محرم همان سال کامل تر و ویژه تر اجرا بشود .رفته رفته این قطعه نمایشی با تمرینات مکرر پر بارتر و پر محتواتر و زیباتر شد و در نهایت این گروه اهوازی تنها گروهی شدند که تعزیه فارسی را در شهر اهواز پایه گذاری کردند . به مرور از دل این گروه تعزیه ،گروه های دیگر تعزیه شکل گرفت و کم کم گروه ای تعزیه فارسی بیشتر شد. می توان گفت ما نخستین گروه جوان بنیانگذار هنر تعزیه فارسی با استفاده از نسخه های تعزیه خوانی میرعزا در اهواز هستیم .
تعزیه خوانی چیست ؟
تعزیه یا شبیه خوانی ، یک هنر اصیل ایرانی است که در چارچوب و اصول خاص خودش اجرا میشود و مهمترین شاخص تعزیه خوانی ، فاصله گذاری است و نمادها ونشانه هایی که در تعزیه وجود دارد باعث شکلگیری این هنر در کشور ما شده است .
به عبارت دیگر ، تغزیه نمایشی آیین است اما تفاوت های بنیادی با تئاتر دارد و نمی توانیم تصور کنیم تعزیه نوعی تئاتر است بلکه تفاوت جدی از نوع گفتگو و دیالوگ ها تا شیوه اجرا وجود دارد .
تاریخچه هنر تعزیه خوانی در کدام شهرستان ها قدمت بیشتری دارد ؟
قدمت تعزیه فارسی در شهرستانهای دزفول .بهبهان .شوشتر بیشتر از اهواز و دیگر شهرستان ها است .
تفاوت تعزیه خوانی یا شبیه خوانی چیست ؟ درباره محتوای تعزیه خوانی ها هم توضیح بفرمایید.
تعزیه خوانی شبیه کسی را خواندن وشبیه کسی را بازی کردن است .شبیه خوانی ایام محرم و شبیه خوانی واقعه کربلا به این معنی است که شبیه خوانان واقعه کربلا وشهادت امام حسین (ع) ویارانش را بازسازی وشبیه سازی می کنند .این معنی تعزیه وشبیه خوانی است .
آیا تعزیه خوانی یک هنر محسوب میشود یا نوعی ابراز علاقه و ارادت به انبیا و اولیا الهی است ؟
هنر تعریف زیادی دارد . یکی از تعاریف آن یعنی خلق زیبایی ها ست . خلق واقعه عاشورا به نوع خود یک هنر است و عاشقان و دلدادگان اباعبدالله الحسین (ع) واهل بیت با عشق و علاقه این قضیه را با هنر خود به تصویر می کشند و تعزیه یا شبیه خوانی را بازسازی می کنند.
آیا آموزش تعزیه خوانی به نوجوان و جوانان هم دارید ؟
آموزش تعزیه در شهرهای دیگر کشور وجود دارد اما در خوزستان وشهراهواز چنین آموزش های تخصصی وجود دندارد البته برخی دوستان قصد داشتند دراین عرصه وارد بشوند اما گویا فقط در حد حرف بوده است .می توان گفت در تعزیه ها ی استان آموزش ها بصورت حضوری وبه تدریج در حین تمرینات گروهی انجام می شود.
انواع تعزیه خوانی را بفرمایید .
دو نوع هنر تعزیه وجود دارد یکی تعزیه میدانی یا همان تعزیه میدان گاهی که تعزیه خوانی بر سکوهایی اجرا می شود .مثل سکوهای معروفی که در خوانسار و اراک بصورت دایره و میدان مانند هستند . در خوزستان و شهرستان های آن هم تعزیه میدانی بصورت زبان فارسی و عربی اجرا می شود .
نوع جدید تعزیه ترکیبی است که با نور ، موسیقی ، متن و مداحی و بصورت دیالوگ است و گاها دکور هم دارند . این نوع تعزیه را تعزیه یا نمایش ترکیبی تعزیه ای می باشد و با تعزیه اصیل ایرانی که میدان گاهی و در جاهای مختلف ایران بصورت سنتی در دستگاه های آواز و اشکال سنتی خودشون اجرا میشود فرق دارد.
از سختی های اجرای نمایش تعزیه در خوزستان بویزه شهر اهواز بگویید.در این هوای گرم چگونه میتوانید اجرا کنید ؟
گروههای تعزیه خوزستانی در گرمای بالای ۵۰ درجه با آن لباس های زره مانند تعزیه را اجرا می کنند و تعزیه اصلا سختی ندارد چرا که به عشق اهل بیت و اباعبدالله الحسین (ع) اجرا می شود .
هر اجرای تعزیه خاطره است استقبال مردم از تعزیه همیشه زیاد بوده و مردم به احترام صاحب مجلس آقا امام حسین (ع ) سرپا می ایستند و احترام میگذارند. گرما ، سرما هیچ گاه باعث نشده مردم به مراسم تعزیه نیایند.
برای اجرای تعزیه خوانی خوب و تاثیر گذار تجربه مهم است یا مدرک تحصیلی ؟
معتقدم آیین ها ی محرم و عاشورایی جزیی از فرهنگ مملکت ما هستند . سالها بطور تجربی درحوزه تعزیه کار کرده ایم از این رو هم تجربه هم مدرک تحصیلی دانشگاهی در اجرای یک تعزیه خوب وتاثیر گذار مهم هستند .
آیا گروه تعزیه خوانی شما در سوگواره های مختلف مقام کرد ؟
بله در سوگواره های مختلف مقام برترین شمر خوان استان را بدست آورد.
گویا در سوگواره های سال های قبل داور بوده اید در این باره توضیح دهید .
در سال ۱۳۸۹ داور ششمین همایش منطقه ای تئاتر و آیین های نمایشی محرم بودم و در هفتمین همایش آیین های نمایشی سال ۹۰ هم در این عرصه داور بودم .
آیا گروههای تعزیه توسط ارگان ها حمایت می شوند ؟
این گروهها خودجوش و مردمی هستند و از جیب خود شان همه هزینه های تعزیه را تامین می کنند.
تعداد اعضای گروههای تعزیه چگونه تعیین می شود ؟ گروه شما چند نفر است و آیا همه ساکن شهر اهواز هستند ؟
تعداد افراد در گروه های تعزیه متفاوت است و بسته به خلاقیت و نظر کارگردان این تعداد فرق می کند .
گروه ما ۲۳ نفر است وشامل گروه موزیک و طبل و سنج و دمام و تولید لباس هم می شود وهمه ساکن اهواز هستند که تعزیه را به زبان فارسی اجرا می کنیم .
کم سن ترین عضو گروه شما چند سال دارد ؟
کم سن ترین عضو گروه ما یک نوجوان ۱۵ساله است که دیالوگ دارد اما گاه هم کودکانی در گروه همراهی می کنند که دیالوگ ندارند . اکثر اجراهای ما در اهواز در مناطق زیتون کارمندی، کوروش ، گلستان ، حصیر آباد ، لشکر آباد بوده و حتی در شهرستان ها هم اجرا داشته ایم .
تعزیه خوان خوب چه ویژگی هایی دارد ؟ آیا درآمد تعزیه به گونه ای هست که خرج زندگی تامین شود؟
تعزیهخوانان فقط به عشق اهل بیت و ظلمی که بر اهل بیت وارد شده تعزیه اجرا می کنند اینکه تعزیه خوان بتواند به زیبایی واقعه عاشورا را خلق کند خود هنر بزرگی است . هیچ وقت تعزیه به عنوان منبع درآمد برای تعزیه خوان ها نبوده است .
شهرزادامیری
هیچ دیدگاهی درج نشده - اولین نفر باشید